Άνοιγμα της ψαλίδας στα επιτόκια αναμένεται να φέρουν οι εξελίξεις στην Κύπρο, με τις καταθέσεις να είναι... δύο ταχυτήτων και τα ποσά άνω των 100 χιλ. ευρώ να αντιμετωπίζονται εφεξής ως επενδύσεις με σκοπό να συμμετέχουν στις τραπεζικές διασώσεις.
Η αντίληψη που επικρατεί στα ανώτερα τραπεζικά κλιμάκια είναι πως η δήλωση του επικεφαλής του Eurogroup, σύμφωνα με την οποία η συνταγή της Κύπρου ενδέχεται να εφαρμοστεί και αλλού, προκαλεί «σεισμικές δονήσεις» και ίσως απομακρύνει, μια για πάντα, τον μανδύα της ασφάλειας από τις τραπεζικές καταθέσεις.
Μία λογική εξέλιξη σε πανευρωπαϊκό επίπεδο θα ήταν η αύξηση των επιτοκίων για τις "ανασφάλιστες" καταθέσεις (όπως χαρακτηρίζουν πλέον οι Ευρωπαίοι τους λογαριασμούς άνω των 100 χιλ. ευρώ).
Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, αρμόδια τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι τα επιτόκια των προθεσμιακών είναι ήδη υπερβολικά υψηλά, ενώ γραμμή της Τρόικας είναι η αποκλιμάκωσή τους. “Ήδη έχουμε μπει σε τροχιά σταδιακής μείωσης των επιτοκίων, σε μία τάση που αναμένεται να γίνει πιο έντονη τους επόμενους μήνες και σαφέστατα με την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης”, εξηγούν.
Συνεπώς, στην ουσία δεν αναμένεται αύξηση, αλλά ύπαρξη καταθέσεων δύο ταχυτήτων. Οι καταθέσεις κάτω των 100 χιλ. ευρώ θα αντιμετωπίζονται ως εγγυημένες, με αποτέλεσμα να ακολουθήσουν την τάση των επιτοκίων, όπως αυτή θα διαμορφωθεί σύμφωνα με τη γραμμή της Τρόικας. Για ποσά, ωστόσο, άνω των 100 χιλ. ευρώ αναμένονται ισχυρές «αντιστάσεις», παραμένοντας σε υψηλότερα επίπεδα, μέχρι να ξεκαθαρίσει πλήρως το τοπίο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Η διαφορά, μάλιστα, των επιτοκίων στη νέα αυτή διαφοροποίηση που συντελείται (εγγυημένες – μη εγγυημένες) στις καταθέσεις εκτιμάται πως μπορεί να φτάσει ή και να ξεπεράσει τις 150 μονάδες βάσης.
Στα τέλη Ιανουαρίου, το μέσο επιτόκιο στην Ελλάδα για προθεσμίες έως ενός έτους διαμορφώθηκεστο 4,59%, σύμφωνα με στοιχεία της ΤτΕ, ενώ οι εκτιμήσεις τραπεζιτών κάνουν λόγο για μείωση των επιτοκίων κάτω του 3% σε ορίζοντα ενός έτους.
Βάσει όσων ισχύουν σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι καταθέσεις έως ποσού 100 χιλ. ευρώ είναι εγγυημένες. Συνεπώς, τα όποια ποσά υπερβαίνουν το όριο της εγγύησης, καθίστανται αυτομάτως επενδυτικές τοποθετήσεις και εμπεριέχουν ρίσκο. Αυτό ίσχυε και πριν την Κύπρο, σήμερα όμως που το παράδειγμα των κυπριακών τραπεζών είναι πρόσφατο και αρκετά σοκαριστικό –και βέβαια μετά τις δηλώσεις του Dijsselbloem– ο κίνδυνος “κουρέματος” των καταθέσεων γίνεται πιο ορατός.
Ο φόβος που προκαλεί το “κούρεμα” των καταθέσεων στη Μεγαλόνησο θεωρείται από πολλούς δικαιολογημένος, καθώς με την απόφαση των Ευρωπαίων δεν σπάει απλά ένα χρηματοοικονομικό ταμπού, αλλά δέχεται ισχυρό πλήγμα το πιο “δεδομένο” καταφύγιο των αποταμιευτών.
Η τρόικα θέλει χαμηλότερα επιτόκια
"Τα επιτόκια είναι υψηλά και εξακολουθούν να αποτελούν παράγοντα ανασταλτικό της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας...”. Η άποψη αυτή υποστηρίζεται από στελέχη της Τρόικας και ειδικά του ΔΝΤ, όσον αφορά όχι τόσο τα επιτόκια χορηγήσεων από τις τράπεζες, όσο κυρίως τα επιτόκια καταθέσεων και ειδικά των προθεσμιακών.
Ανεπισήμως μάλιστα εκφράζεται η θέση ότι είναι πολύ μεγάλος ο αριθμός των Ελλήνων πουπαραμένουν πλούσιοι με εισοδήματα που προέρχονται από τις κεφαλαιακές αποδόσεις! Με άλλα λόγια εισοδήματα από προθεσμιακές καταθέσεις...
Και θέλουν αυτά να μειωθούν γιατί εμποδίζουν την προσαρμογή των τιμών, ή για να το αποδώσουμε σε νεοελληνική “μετάφραση”, η τρόικα θεωρεί ότι τα έσοδα από τόκους συντηρούν ακόμα την κατανάλωση σε υψηλά επίπεδα και έτσι δεν πέφτουν οι τιμές...
Η αντίληψη αυτή, που έχει καθοδηγήσει την μέχρι σήμερα πολιτική καταστολής της κατανάλωσης προκειμένου να επηρεασθεί η ζήτηση και έτσι οι τιμές, έρχεται με αδιέξοδο τρόπο αντιμέτωπη με την ανάγκη των τραπεζών να βρουν κεφάλαια προσελκύοντας καταθέσεις.
Και επειδή ο μόνος τρόπος για να γίνει αυτό στην Ελλάδα είναι οι υψηλές αποδόσεις, οι τράπεζες δυσκολεύονται να εφαρμόσουν την σύσταση της ΤτΕ για σταδιακή μείωση επιτοκίων. Τώρα με τα όσα έχουν συμβεί στην Κύπρο η πίεση αυτή αυξάνεται καθώς η προσέλκυση καταθέσεων σκοντάφτει στην έμμεση απειλή του bail-in κάποια στιγμή στο μέλλον για τις μη συστημικές τράπεζες.
Ακόμα όμως δεν έχει ξεκαθαριστεί ποιες θα είναι οι συστημικές τράπεζες για τις οποίες η ανακεφαλαιοποίηση – σύμφωνα με τις νεώτερες διευκρινίσεις του Eurogroup – θα παραμείνει στο επίπεδο του bail-out και θα αποκλείει το bail-in. Μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο η πίεση αναζήτησης ασφαλέστερου καταφύγιου για τους καταθέτες θα αυξάνει τα προβλήματα εξασφάλισης καταθετικών κεφαλαίων στις εμπορικές τράπεζες που θα επιχειρείται να αντιμετωπισθεί με υψηλότερα επιτόκια...
Το αποτέλεσμα είναι ένας φαύλος κύκλος πιέσεων από την μία μεριά για μείωση επιτοκίων και από την άλλη για αύξηση. Και οι δύο πιέσεις αυξάνονται ταυτόχρονα...
Νέα δεδομένα
Και όλα αυτά, σε μία περίοδο που οι ελπίδες του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, για σταθεροποίηση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος αυξάνονταν λόγω της ταυτόχρονης εμφάνισης θετικών παραγόντων. Ο ένας από αυτούς αφορά στην έναρξη της τελικής φάσης της ανακεφαλαιοποίησης και ο δεύτερος σχετίζεται με την τάση επιστροφής καταθέσεων, η οποία δειλά δειλά είχε κάνει την εμφάνισή της, κυρίως το τελευταίο τρίμηνο.
“Το κυπριακό “κούρεμα” είναι δεδομένο ότι θα αναγκάσει πολλούς καταθέτες να προσθέσουν συνδικαιούχους στους λογαριασμούς τους και να “σπάσουν” τις καταθέσεις τους σε περισσότερες τράπεζες”, εξηγούν έμπειρα στελέχη. “Η νέα νόρμα θα είναι να διατηρούν καταθέσεις έως 100 χιλ. ευρώ ανά δικαιούχο σε κάθε τράπεζα για να εμπίπτουν στο πλαίσιο εγγύησης της Ε.Ε.”, προσθέτουν.
Το κλίμα της αβεβαιότητας δεν πλήττει όμως μόνο τους ιδιώτες καταθέτες, αφού οι επιπτώσεις για πολλές επιχειρήσεις στην Κύπρο ήταν καταστροφικές. Ο αντίκτυπος στην Ελλάδα αναμένεται να είναι άμεσος, διατηρώντας την τάση της τελευταίας τριετίας, όταν στην πλειονότητά τους οι εγχώριες επιχειρήσεις έστελναν τα χρήματά τους στο εξωτερικό.
“Δυστυχώς, το πιο πιθανό είναι η επιστροφή των μεγάλων εταιρικών καταθέσεων να καθυστερήσει πολύ”, δηλώνει χαρακτηριστικά ανώτερο τραπεζικό στέλεχος με πείρα ετών στις καταθέσεις. “Οι εξελίξεις στην Κύπρο ακυρώνουν και τις τελευταίες ελπίδες που είχαμε για επιστροφές αξιόλογου αριθμού κεφαλαίων από τις επιχειρήσεις”, προσθέτει ο ίδιος.
capital.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου